13 stycznia 2025 roku administracja prezydenta Bidena wprowadziła nowe regulacje dotyczące kontroli eksportu zaawansowanych technologii związanych ze sztuczną inteligencją. Dokument ten, opublikowany przez Biuro Przemysłu i Bezpieczeństwa (BIS), wprowadza istotne zmiany w zasadach eksportu układów scalonych i modeli AI do różnych krajów. Przyjrzyjmy się, co to oznacza w praktyce, szczególnie dla Polski.
Treść dokumentu jest udostępniona tutaj.
Kluczowe elementy regulacji
1. Podział krajów na kategorie
Regulacje wprowadzają podział krajów na trzy główne kategorie:
- Kategoria 1 (kraje wymienione w paragrafie (a) suplementu nr 5): Australia, Belgia, Kanada, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Irlandia, Włochy, Japonia, Holandia, Nowa Zelandia, Norwegia, Korea Południowa, Hiszpania, Szwecja, Tajwan, Wielka Brytania i USA
- Kategoria 2: Kraje takie jak Polska, które podlegają limitom eksportowym
- Kategoria 3: Kraje objęte najbardziej restrykcyjnymi ograniczeniami (np. Chiny)
2. Główne obszary kontroli
Regulacje wprowadzają kontrolę w dwóch głównych obszarach:
- Eksport zaawansowanych układów scalonych – dotyczy to przede wszystkim chipów wykorzystywanych do trenowania dużych modeli AI
- Kontrola modeli AI – dotyczy to modeli wytrenowanych z użyciem ponad 10^26 operacji obliczeniowych
3. Limity dla Polski
Dla Polski i innych krajów z drugiej kategorii wprowadzono:
- Limit 790,000,000 TPP (Total Processing Performance) na lata 2025-2027
- Możliwość zwiększenia limitu do 100% po spełnieniu określonych warunków bezpieczeństwa
Co to oznacza w praktyce?
1. Dostęp do istniejących usług AI
Regulacje nie ograniczają dostępu do:
- Istniejących modeli AI dostępnych jako usługi (np. GPT-4, Claude)
- Możliwości korzystania z API dostawców amerykańskich
- Możliwości wdrażania rozwiązań opartych na AI w biznesie
2. Ograniczenia dotyczą głównie:
- Możliwości samodzielnego trenowania największych modeli AI
- Budowy bardzo dużych centrów obliczeniowych wykorzystujących najnowsze chipy
- Tworzenia własnych modeli fundacyjnych na poziomie superinteligencji
3. Wpływ na różne sektory
Sektor biznesowy:
- Firmy mogą nadal korzystać z dostępnych komercyjnie rozwiązań AI
- Można rozwijać aplikacje i usługi oparte na istniejących modelach
- Ograniczenia nie wpływają na większość praktycznych zastosowań AI w biznesie
Sektor badawczo-rozwojowy:
- Możliwe prowadzenie badań z wykorzystaniem dostępnych modeli
- Ograniczenia w samodzielnym trenowaniu największych modeli
- Konieczność współpracy międzynarodowej przy najbardziej zaawansowanych projektach
Sektor publiczny:
- Możliwość wykorzystania AI w administracji i usługach publicznych
- Dostęp do narzędzi AI dla celów bezpieczeństwa narodowego
- Potrzeba strategicznej współpracy z krajami z pierwszej kategorii
Perspektywy i możliwości
1. Szanse rozwojowe
- Specjalizacja w praktycznych zastosowaniach AI
- Rozwój rozwiązań branżowych i niszowych
- Budowanie ekspertyzy w integracji i dostosowywaniu istniejących modeli
2. Potencjalne wyzwania
- Ograniczenia w rozwoju własnych, największych modeli AI
- Konieczność współpracy międzynarodowej przy zaawansowanych projektach
- Potrzeba strategicznego planowania rozwoju infrastruktury AI
3. Rekomendowane działania
- Inwestycje w praktyczne zastosowania AI
- Rozwijanie kompetencji w obszarze dostosowywania i specjalizacji modeli
- Budowanie partnerstw międzynarodowych
- Rozwój własnej ekspertyzy w obszarach nieobjętych ograniczeniami
Wnioski
Nowe regulacje USA nie oznaczają zatrzymania rozwoju AI w Polsce, ale wymagają przemyślanego podejścia do rozwoju tej technologii. Kluczowe będzie skupienie się na:
- Praktycznych zastosowaniach dostępnych technologii
- Budowaniu specjalizacji w konkretnych obszarach
- Międzynarodowej współpracy w zakresie najbardziej zaawansowanych projektów
Choć ograniczenia mogą wpływać na możliwości samodzielnego rozwoju największych modeli AI, nie powinny one znacząco wpłynąć na rozwój praktycznych zastosowań sztucznej inteligencji w Polsce. Kluczem będzie mądre wykorzystanie dostępnych możliwości i budowanie przewagi w obszarach specjalistycznych zastosowań AI.